Xây nhà trên đất nông nghiệp có được hay không?
(Cập nhật: 07/10/2023 | 11:52)
Đất nông nghiệp, một loại hình đất đai quan trọng và chiếm tỷ lệ lớn trong hệ thống đất đai của Việt Nam, thường được sử dụng cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp và ngư nghiệp.
Đất nông nghiệp không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm an ninh lương thực và phát triển kinh tế, mà còn là nơi sinh sống và làm việc của nhiều gia đình. Tuy nhiên, đã có nhiều tổ chức, cá nhân lạm dụng để xây nhà trên đất nông nghiệp. Vậy việc này có được pháp luật cho phép hay không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về quy định và thủ tục liên quan đến việc xây dựng này nhé.
Mục lục
Xây nhà trên đất nông nghiệp có được không?
Theo Pháp luật đất đai, nhóm đất nông nghiệp bao gồm các loại đất sau:
- Đất trồng cây hàng năm, bao gồm đất trồng lúa và đất trồng các loại cây hàng năm khác;
- Đất trồng cây lâu năm;
- Đất rừng sản xuất;
- Đất rừng phòng hộ;
- Đất rừng đặc dụng;
- Đất nuôi trồng thủy sản;
- Đất làm muối;
- Đất nông nghiệp khác, đó là đất được sử dụng để xây dựng nhà kính phục vụ mục đích trồng trọt, kể cả các hình thức trồng trọt không trực tiếp trên đất; xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm và các loại động vật khác được pháp luật cho phép; đất trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm; đất ươm tạo cây giống, con giống và đất trồng hoa, cây cảnh.
Đất nông nghiệp là một phần quan trọng của hệ thống đất đai ở Việt Nam. Việc xây dựng trên đất này không chỉ liên quan đến việc sử dụng hợp lý và bảo vệ tài nguyên đất đai mà còn liên quan đến việc tuân thủ các quy định của Luật đất đai.
Luật Đất đai 2013
Theo Luật Đất đai 2013, cơ sở sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, muối được phép xây dựng trên đất nông nghiệp nhưng phải tuân theo quy hoạch sử dụng đất đã được công bố. Ngoài ra, việc xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp cần phải có giấy phép xây dựng.
Nghị định số 43/2014/NĐ-CP
Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định rõ về việc xây dựng không liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh nông nghiệp trên đất nông nghiệp. Cụ thể, việc xây dựng nhà ở, công trình phục vụ cho sinh hoạt gia đình và sinh hoạt cộng đồng trên đất nông nghiệp chỉ được thực hiện khi có sự chấp thuận của cấp có thẩm quyền và tuân thủ quy hoạch sử dụng đất.
Nghị định số 96/2015/NĐ-CP
Nghị định số 96/2015/NĐ-CP quy định về việc xây dựng, quản lý nhà ở trong khu dân cư ở nông thôn. Theo đó, việc xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp tại khu dân cư nông thôn phải tuân theo quy hoạch xây dựng khu dân cư đã được phê duyệt và có giấy phép xây dựng.
Về luật thì người sử dụng đất không được xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp. Vì vậy, trước khi tiến hành xây dựng nhà trên mảnh đất này, bạn cần tìm hiểu kỹ lưỡng về các quy định pháp lý liên quan để tránh vi phạm pháp luật cũng như để lại hậu quả không mong muốn.
Thủ tục cần thiết để xây nhà trên đất nông nghiệp
Theo phân tích nêu trên, người sử dụng đất không được phép xây nhà trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, trong trường hợp người sử dụng đất chỉ có quyền sử dụng đất nông nghiệp và muốn xây dựng nhà để ở trên diện tích đất này, cần thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất thổ cư (đất ở) trước.
Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 57 của Luật Đất đai 2013, việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở cần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận theo quy định của pháp luật.
Do đó, hộ gia đình hoặc cá nhân chỉ được chuyển đất nông nghiệp sang đất ở nếu được sự cho phép của Ủy ban nhân dân cấp huyện (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương) nơi có đất.
Để xin chuyển mục đích sử dụng đất, người sử dụng đất cần nộp hồ sơ xin phép chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở tại cơ quan tài nguyên và môi trường (nơi có đất). Hồ sơ xin phép chuyển mục đích sử dụng đất gồm:
- Đơn xin phép chuyển mục đích sử dụng đất;
- Giấy chứng nhận tới cơ quan tài nguyên và môi trường.
Sau khi hồ sơ được tiếp nhận, cơ quan tài nguyên và môi trường sẽ tiến hành thẩm tra hồ sơ, xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất và hướng dẫn người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Tiếp theo, trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.
Khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, người sử dụng đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất được áp dụng theo loại đất ở sau khi chuyển mục đích sử dụng.
Vì vậy, sau khi đã chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất thổ cư, người sử dụng đất có thể tiến hành xây dựng nhà ở trên diện tích đất đã chuyển mục đích sử dụng.
Mức phạt khi xây nhà trái phép
Theo quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 57 của Luật Đất đai năm 2013, việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thổ cư phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận. Do đó, nếu người sử dụng đất xây dựng nhà trên đất nông nghiệp mà chưa chuyển mục đích sử dụng đất, hành vi này sẽ được xem là tự ý chuyển mục đích sử dụng đất và sẽ bị xử lý vi phạm hành chính.
Việc xây dựng nhà trên đất nông nghiệp mà không tuân thủ quy định có thể dẫn đến các hình phạt theo quy định của pháp luật Việt Nam. Mức phạt cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ vi phạm, nhưng dưới đây là một số mức phạt tiêu biểu:
- Phạt tiền: Theo Nghị định số 139/2017/NĐ-CP, việc xây dựng trái phép có thể bị phạt từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. Nếu vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng hoặc tái phạm, mức phạt có thể tăng lên.
- Xử lý công trình vi phạm: Ngoài ra, các công trình xây dựng trái phép cũng có thể bị buộc phải tháo dỡ hoặc chỉnh sửa để tuân thủ quy định.
- Phạt tù: Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị khởi tố hình sự và phải chịu mức án tù.
Lưu ý rằng các quy định về xử phạt có thể thay đổi theo thời gian và từng địa phương, do đó bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng và cập nhật thông tin mới nhất từ các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Trên đây là thông tin giải đáp xây nhà trên đất nông nghiệp có được hay không? Hi vọng bạn có thêm những kiến thức về luật đất đai cũng như những gì mà pháp luật quy định.

Cung cấp thông tin chính xác, tích cực cho người dân về nông nghiệp, nông sản Việt Nam. Cập nhật tin tức mới nhất về tình hình sản xuất nông nghiệp; hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chia sẻ, phổ biến mô hình làm giàu hiệu quả và bền vững. Chia sẻ các kiến thức xã hội trong nhiều lĩnh vực khác như Giáo dục, du lịch,…
- Giới thiệu về tòa nhà Intracom 82 Dịch Vọng Hậu
- Intracom nhật tân – Tòa nhà văn phòng quy mô nhất phía bắc Hà Nội
- Vì sao nên chọn thuê các tòa nhà Intracom Building?
- Ưu điểm nổi bật của tòa Intracom Cầu Diễn
- Chung cư Intracom có những dự án nào?
- Tòa Intracom 1 Trung Văn với những tiện ích nâng tầm cuộc sống
- Có nên mua chung cư Intracom Trung Văn hay không?
- Tòa nhà Intracom ở những đâu?
- Intracom 1 Trung Văn Nam Từ Liêm Hà Nội
- Sự phát triển của tập đoàn Intracom hiện nay