Du Lịch Cộng Đồng Là Gì? Đặc Điểm và Những Lợi Ích?
(Cập nhật: 20/08/2023 | 11:12)
Hiện nay, du lịch cộng đồng được coi là một loại hình du lịch mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế bền vững nhất cho cư dân bản địa. Nó không chỉ giúp người dân bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái, mà còn bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương.
Việt Nam có nhiều tiềm năng về cảnh quan thiên nhiên, giá trị lịch sử, văn hóa bản địa của các dân tộc, phong tục và lối sống, cũng như ẩm thực phong phú của các vùng miền là cơ sở để phát triển mạnh loại hình này. Vậy cụ thể, du lịch cộng đồng là gì? Những đặc điểm và lợi ích của du lịch cộng đồng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này ngay nhé!.
Mục lục
Du lịch cộng đồng là gì?
Du lịch cộng đồng (Community-based tourism) là hình thức du lịch nhằm giúp du khách có thể tiếp cận với văn hóa, lối sống và sinh hoạt của người dân địa phương thông qua các hoạt động trải nghiệm tự nhiên, văn hóa hoặc sinh hoạt của bản địa.
Như tên gọi của nó, du lịch cộng đồng có sự tham gia tích cực từ các cộng đồng bản địa trong việc tổ chức và điều hành các hoạt động. Đây là một phương tiện để giúp cho du khách hiểu rõ hơn về văn hóa và con người Việt Nam qua từng miền quê, từng nhóm dân tộc khác nhau.
Du lịch cộng đồng không chỉ mới xuất hiện trong thời kỳ gần đây mà đã có từ rất lâu. Trong suốt quá trình phát triển này, du lịch được xem là công cụ giúp phát triển kinh tế cho các địa phương. Tuy nhiên, với sự phát triển của du lịch mà còn gây ra rất nhiều khó khăn và thách thức, như hiện tượng du lịch tràn ngập, không gian sinh hoạt của bản địa bị xâm hại, ô nhiễm môi trường…
Đặc điểm của du lịch cộng đồng
Du lịch cộng đồng đảm bảo văn hóa, thiên nhiên bền vững
Du lịch cân bằng với các tiêu chuẩn kinh tế, văn hoá xã hội và môi trường; nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hoá được khai thác hợp lý; bảo vệ môi trường sinh thái cảnh quan; bảo tồn được môi trường văn hoá. Du lịch cộng đồng là cách tốt nhất để giữ gìn bản sắc văn hoá, sử dụng dịch vụ tại chỗ, phát triển văn hoá, tôn trọng văn hoá địa phương, thúc đẩy nghề nghiệp truyền thống và giữ gìn bản sắc văn hoá. Cần có sự tham gia của người dân địa phương để tăng ý thức bảo vệ tài nguyên môi trường, giáo dục nhận thức bảo vệ môi trường sinh thái và bản sắc văn hoá.
Du lịch cộng đồng cần có sở hữu của cộng đồng
Cộng đồng là chủ thể quản lý di sản dân tộc, có phong cách và lối sống riêng cần được tôn trọng; cộng đồng có quyền sở hữu các tài nguyên và do vậy có quyền tham gia vào các hoạt động du lịch.
Thu nhập từ du lịch cộng đồng cần giữ lại cho cộng đồng
Lợi nhuận thu được từ du lịch được chia sẻ công bằng cho cộng đồng để bảo vệ môi trường; cộng đồng thu lợi nhuận và lợi ích kinh tế trực tiếp để tái đầu tư cho địa phương ngoài hỗ trợ của Chính phủ.
Du lịch cộng đồng góp phần nâng cao nhận thức cho cộng đồng
Nâng cao trình độ chuyên môn, bảo vệ môi trường và bảo tồn hệ sinh thái; nâng cao ý thức bảo vệ di sản văn hoá của cộng đồng và chống lại các trào lưu du nhập.
Du lịch cộng đồng cần tăng cường quyền lực cho cộng đồng
Du lịch cộng đồng là do chính cộng thể tổ chức quản lý; du lịch cộng đồng thúc đẩy, tạo cơ hội cho cộng đồng tham gia nhiệt tình vào phát triển du lịch; cộng đồng dân cư được trao quyền làm chủ, thực hiện các dịch vụ và quản lý phát triển du lịch.
Du lịch cộng đồng cần tăng cường hỗ trợ của các tổ chức phi chính phủ và cơ quan nhà nước
Hỗ trợ kinh nghiệm, vốn đầu tư, cơ sở vật chất và ưu tiên về các chính sách cho cộng đồng trong việc phát triển du lịch và phát triển cộng đồng.
Hiện nay có nhiều tên gọi khác nhau liên quan đến du lịch cộng đồng như Du lịch dựa vào cộng đồng (Community-Based Tourism); Phát triển cộng đồng dựa vào du lịch (Community-Development in Tourism); Du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng (Community-Based Ecotourism); Du lịch có sự tham gia của cộng đồn (Community-Participation in Tourism); Du Lich Núi Dựa Vào Công Đồn (Community-Based Mountain Tourism). Tuy tên gọi khác nhau nhưng có một số vấn đề cơ bản giống hoặc tương đồng về phương pháp tổ chức, địa điểm, và mục tiêu vị trí tổ chức phát triển du lịch và cộng đồng.
Các trải nghiệm du lịch cộng đồng
Du lịch cộng đồng là một trải nghiệm khá thú vị và mới mẻ đối với nhiều người. Đi du lịch cộng đồng, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm cuộc sống của cộng đồng địa phương, học hỏi văn hoá, tập quán của họ và góp phần giúp đỡ cho những người dân trong khu vực.
Một số hoạt động du lịch cộng đồng bạn có thể tham gia bao gồm:
- Tham gia chương trình homestay, ở lại nhà của người dân địa phương để hiểu rõ hơn về cuộc sống của họ.
- Tham gia các tour du lịch do cộng đồng tổ chức để khám phá vùng đất mới.
- Tham gia các hoạt động như nấu ăn, làm bánh hay đi săn cá với người dân để trải nghiệm cuộc sống hàng ngày của họ.
Không chỉ là một trải nghiệm tuyệt vời và ý nghĩa cho bạn, việc tham gia du lịch cộng đồng còn giúp ích cho việc bảo tồn và phát triển kinh tế trong khu vực.
Những lợi ích của du lịch cộng đồng
Du lịch cộng đồng là một loại hình du lịch mang tính phát triển bền vững, nó tập trung vào việc tương tác với cộng đồng địa phương và quan tâm đến việc bảo tồn các tài nguyên văn hóa và thiên nhiên của địa phương.
Dưới đây là những lợi ích của du lịch cộng đồng:
- Tạo thu nhập thêm cho người dân: Du lịch cộng đồng giúp người dân ở các khu vực khó khăn có thể kiếm được thu nhập và cải thiện cuộc sống của mình.
- Bảo tồn văn hóa và truyền thống: Du lịch cộng đồng có thể giúp bảo tồn và phát triển các hoạt động, nghề nghiệp truyền thống của người dân trong khu vực.
- Tạo điều kiện cho du khách hiểu rõ hơn về văn hóa, truyền thống của nơi mình ghé thăm: Du khách có thể tiếp xúc trực tiếp với các hoạt động, nghề nghiệp truyền thống của người dân trong khu vực để hiểu rõ hơn về văn hóa và truyền thống của nơi đó.
- Giúp bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: Du lịch cộng đồng có thể giúp xây dựng các chính sách bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên thiên nhiên để bảo tồn các giá trị thiên nhiên của khu vực.
- Tạo ra cơ hội cho sự phát triển kinh tế địa phương: Du lịch cộng đồng có thể giúp kích thích sự phát triển kinh tế tại địa phương thông qua các hoạt động như: khách sạn, nhà hàng, điểm du lịch,…
Du lịch cộng đồng không chỉ mang lại những lợi ích cho du khách mà còn mang lại rất nhiều lợi ích cho bản thân người dân và khu vực được khai thác.
Xu hướng phát triển du lịch cộng đồng hiện nay
Xu hướng phát triển du lịch cộng đồng hiện nay là phát triển bền vững với mục tiêu thúc đẩy kinh tế địa phương. Để đạt được điều này, cần đảm bảo sự cân bằng giữa các yếu tố sau: cung và cầu trong hiện tại và tương lai, số lượng và chất lượng của sự phát triển du lịch, khách du lịch quốc tế và nội địa, khai thác và bảo vệ các tài nguyên du lịch, yêu cầu phát triển và khả năng quản lý hiện tại và tương lai, hoạt động du lịch về mặt thời gian và không gian, chi phí và lợi ích.
Phát triển du lịch cộng đồng có trách nhiệm với các tài nguyên thiên nhiên, giá trị văn hóa và dân tộc. Nó kết hợp hài hoà giữa nhu cầu hiện tại và sau này để bảo tồn, tái tạo và phát triển được các nguồn tài nguyên tự nhiên, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc và những giá trị linh thiêng của truyền thống.
Điều cốt lõi của bền vững là sự cân bằng, bao gồm:
- Đảm bảo sự cân bằng giữa cung và cầu trong hiện tại và tương lai.
- Cân bằng giữa số lượng và chất lượng của sự phát triển du lịch cộng đồng.
- Cân bằng giữa việc thu hút khách du lịch quốc tế và khách du lịch nội địa trong các giai đoạn nhất định.
- Cân bằng giữa việc khai thác du lịch và bảo vệ các tài nguyên du lịch cộng đồng.
- Cân bằng giữa yêu cầu phát triển và khả năng quản lý hiện tại và tương lai.
- Cân bằng hoạt động du lịch về mặt thời gian và không gian.
- Cân bằng giữa chi phí và lợi ích.
Tóm lại
Du lịch cộng đồng là một hình thức du lịch mang tính chất bền vững, có tác động tích cực đến cộng đồng địa phương và môi trường. Nó không chỉ giúp cho du khách có những trải nghiệm mới lạ và ý nghĩa hơn trong việc khám phá văn hóa, con người và thiên nhiên của một địa phương mới, mà còn giúp cho ngành du lịch phát triển bền vững, góp phần vào sự phát triển kinh tế của các khu vực ven biển, miền quê hay các vùng sâu, vùng xa. Với những ưu điểm này, du lịch cộng đồng dần trở thành xu hướng mới của ngành du lịch hiện đại và được nhiều du khách yêu thích.
Hi vọng với bài viết này của Cổng Thông Tin Thương Hiệu Vùng Miền, các bạn đã hiểu được du lịch cộng đồng là gì cũng như đặc điểm và những lợi ích của du lịch cộng đồng mang lại. Đừng ngần ngại mà hãy thưởng cho mình một chuyến đi để trải nghiệm và cảm nhận nhiều hơn về cuộc sống tại làng quê, thôn bản nhé!
Cung cấp thông tin chính xác, tích cực cho người dân về nông nghiệp, nông sản Việt Nam. Cập nhật tin tức mới nhất về tình hình sản xuất nông nghiệp; hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chia sẻ, phổ biến mô hình làm giàu hiệu quả và bền vững. Chia sẻ các kiến thức xã hội trong nhiều lĩnh vực khác như Giáo dục, du lịch,…
Bài viết cùng chuyên mục
- Mặt Trái Của Nghề Hướng Dẫn Viên Du Lịch Và Sự Thật Ít Ai Biết
- Du Lịch Mice là gì? Các loại hình và lợi ích?
- Du Lịch Nông Nghiệp Là gì? Những trải nghiệm thú vị!
- Khách Du Lịch Là Gì? Các loại khách du lịch, vai trò và quyền lợi của họ
- Du lịch lữ hành là gì? Tiềm năng của ngành du lịch trong tương lai?