Mô hình “Thôn Thông Minh” trong xây dựng nông thôn mới
(Cập nhật: 07/09/2023 | 10:11)
“Mô hình thôn thông minh” là một khái niệm ngày càng trở nên phổ biến trong lĩnh vực phát triển nông thôn. Bức tranh mà mô hình này vẽ lên là một thôn quê tiên tiến, nơi mà công nghệ và thông tin được sử dụng một cách hiệu quả để tạo ra những giá trị tốt nhất cho cộng đồng. Đây là một xu hướng toàn cầu, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn.
Mô hình thôn thông minh đang mở ra một cánh cửa mới cho sự phát triển bền vững và toàn diện của nông thôn Việt Nam. Với việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến, thôn thông minh không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội. Cùng khám phá những thành tựu và triển vọng của mô hình thôn thông minh trong bài viết sau.
Tìm hiểu về mô hình “thôn thông minh”
Cấu trúc của mô hình thôn thông minh
Mô hình thôn thông minh không chỉ bao gồm việc áp dụng công nghệ vào sinh hoạt hàng ngày, mà còn liên quan đến việc cải thiện chất lượng cuộc sống và kinh tế của cộng đồng. Các yếu tố quan trọng trong mô hình này bao gồm việc tạo ra các cơ hội kinh doanh, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, và tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu văn hóa. Điều này đòi hỏi sự kết hợp giữa các yếu tố công nghệ, văn hóa, giáo dục và kinh tế-xã hội.
Ứng dụng mô hình thôn thông minh
Không chỉ là lý thuyết, mô hình thôn thông minh đã được áp dụng thành công ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm Việt Nam. Có rất nhiều ví dụ về việc áp dụng thành công mô hình này như Thôn Đông Anh ở Hà Nội hay Thôn Đại Nghĩa ở Mỹ Đức, đã tạo ra sự thay đổi tích cực trong cuộc sống và kinh tế của cộng đồng. Những thay đổi này không chỉ bao gồm việc cải thiện chất lượng cuộc sống thông qua việc áp dụng công nghệ, mà còn qua việc tạo ra các cơ hội kinh doanh mới, nâng cao chất lượng giáo dục và y tế.
Chính sách và điều luật liên quan
Việc phát triển thôn thông minh không chỉ đòi hỏi sự sáng tạo và tiến bộ công nghệ, mà còn cần được hỗ trợ bởi các chính sách và điều luật phù hợp. Tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích và hỗ trợ việc phát triển thôn thông minh, từ việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng cho đến việc đào tạo nguồn nhân lực. Những chính sách này đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc phát triển thôn thông minh, thúc đẩy sự tiến bộ và đổi mới trong cộng đồng nông thôn.
Lợi ích và thách thức
Việc xây dựng thôn thông minh mang lại nhiều lợi ích, từ việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân, tạo ra cơ hội kinh doanh mới, cho đến việc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận rằng việc này đồng thời đặt ra nhiều thách thức, như việc đảm bảo sự bền vững về môi trường, tài chính và xã hội trong quá trình phát triển. Để đối mặt với những thách thức này, cần có sự kết hợp giữa các giải pháp công nghệ, quản lý và tài chính.
Công nghệ trong mô hình thôn thông minh
Công nghệ đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển thôn thông minh. Từ việc sử dụng công nghệ thông tin để cải thiện hiệu quả quản lý, cho đến việc áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp như IoT, AI,… tất cả đều giúp cho việc phát triển thôn thông minh trở nên hiệu quả hơn. Công nghệ không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn góp phần vào việc tạo ra sự thay đổi tích cực trong kinh tế nông thôn.
Áp dụng mô hình tại Bắc Giang
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 đặt ra mục tiêu, đến năm 2025 có khoảng 80% số xã trong cả nước đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó, khoảng 40% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu trong các tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu có tiêu chí về xây dựng ít nhất một mô hình sớm nông thôn mới thông minh. Hiện nay, nhiều địa phương đang đẩy mạnh xây dựng các thôn, xã hiện đại thông minh.
Ngoài các kết quả về phát triển kinh tế và duy trì nét văn hóa truyền thống, việc thực hiện tiêu chí môi trường tại các xã đang xây dựng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu. Tỉnh Bắc Giang cũng chọn các xã có thế mạnh để xây dựng nông thôn kiểu mẫu. Hướng đến chuyển đổi số và xây dựng chính quyền số nông thôn thông minh, bước đầu đã mang lại những đổi thay và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong các giao dịch, các thủ tục hành chính và các mục tiêu khác trong sản xuất và đời sống.
Tại xã Phúc Hòa, mô hình xây dựng chính quyền số đang được triển khai. Khi xã này, đang xây dựng nông thôn kiểu mẫu trong giai đoạn hiện nay tại bộ phận một cửa ở Ủy ban nhân dân xã, người dân đến đây đã có thể thao tác trên hệ thống bảng điện tử để thực hiện một số giao dịch mà không cần phải photo hồ sơ như trước kia. Việc này đã giúp người dân tiết kiệm thời gian, đồng thời các thông tin khi kê khai cũng được minh bạch và trả kết quả nhanh hơn trước kia.
Chuẩn bị số trong một cửa đã tạo điều kiện cho nhân dân thực hiện các công cuộc chuyển đổi số trong kinh tế số, xã hội số. Chất lượng công việc đã được nâng lên một cách rõ ràng. Thứ hai nữa, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ công chức viên chức là của hệ thống chính trị là có trách nhiệm hơn.
Ngoài việc áp dụng các quy trình số hóa trong giải quyết các thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân xã, thì tại các thôn ở xã Phúc Hòa cũng đều được trang bị các thiết bị tiếp nhận hồ sơ. Người dân có thể cập nhật các thông tin cơ bản trên điện thoại thông minh để từ đó xử lý một số thủ tục rất đơn giản liên quan tới tư pháp hộ tịch.
Trong quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu của giai đoạn mới này, huyện Tân Yên tập trung cả vấn đề phát triển kinh tế xã hội và phát triển văn hóa, chuyển đổi số, hướng tới xã hội thông minh, chính quyền thân thiện. Có thể nói rằng việc xây dựng nông thôn mới nâng cao đến thời điểm này có thể tạo ra sự đồng thuận rất cao trong nhân dân.
Ngay từ các thôn làng họ đã có chủ trương, ngoài việc xây dựng lương của mới nâng cao, thì có một kế hoạch xây dựng thôn kiểu mẫu đối với từng xã mà xác định là xã phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao.
Xem xét và xác định được nhiệm vụ cụ thể, xây dựng các công trình, hoàn thiện những tiêu chí cụ thể và xác định những lộ trình để thực hiện. Từ đó, phân công cho cụ thể các thành viên Ban chỉ đạo thế và kiểm tra tiến độ thực hiện thường xuyên. Báo cáo cho thấy số đơn vị cấp huyện của tỉnh Bắc Giang đạt chuẩn nông thôn mới hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới đạt 6/10 huyện, số xá đạt chuẩn nông thôn mới đến tháng 6 năm 2023 đạt 148/182 xã, đạt hơn 81%.
Trong những kết quả ấy, công tác cải cách hành chính tiếp tục được triển khai và tổ chức thực hiện có hiệu quả, gắn với đẩy mạnh xây dựng chính quyền điện tử hướng tới chính quyền số. Thủ tục hành chính thường xuyên được rà soát, kịp thời bãi bỏ những thủ tục dườm rà, cơ chế một cửa, một cửa điện tử hiện đại liên thông được nhân rộng và duy trì thực hiện tốt, góp phần công khai hóa, minh bạch hóa các quy định về thủ tục hành chính, giảm phiền hà và thời gian chờ đợi cho người dân và tổ chức.
Mô hình thôn thông minh là một hướng đi mới và thiết yếu trong bối cảnh hiện nay. Việc phát triển thôn thông minh không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân nông thôn, mà còn góp phần vào việc phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự kết hợp giữa sự sáng tạo công nghệ, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và sự tham gia tích cực của cộng đồng. Việc này không chỉ đòi hỏi sự đổi mới và sáng tạo, mà còn cần sự kiên trì và nỗ lực của toàn xã hội.
Cung cấp thông tin chính xác, tích cực cho người dân về nông nghiệp, nông sản Việt Nam. Cập nhật tin tức mới nhất về tình hình sản xuất nông nghiệp; hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chia sẻ, phổ biến mô hình làm giàu hiệu quả và bền vững. Chia sẻ các kiến thức xã hội trong nhiều lĩnh vực khác như Giáo dục, du lịch,…
