9 Cây Dược Liệu Quý Cho Sức Khỏe Người Việt

Tuy nhiên, người dân không biết giá trị kinh tế và công dụng của chúng nên vẫn khai thác bừa bãi và chưa có kế hoạch bảo tồn, nuôi trồng… Dưới đây là 9 cây dược liệu quý hiếm có tác dụng cực tốt cho sức khỏe, chữa được nhiều bệnh và mang lại giá trị kinh tế.

>> Sản phẩm dành cho bạn: Tinh dầu sâu răng hôi miệng Dạ Thảo Liên

Sâm Ngọc Linh

Sâm ngọc linh là một trong số những cây dược liệu đứng đầu trong danh sách. Sâm Ngọc Linh hay còn được gọi là sâm Việt Nam, sâm khu Năm (sâm K5), sâm củ ngải rọm con hay cây thuốc giấu.

Đây là một loại cây thân thảo sống lâu năm, cao 40cm đến 100cm, thân rễ mập có đường kính 3,5cm, không có rễ phụ dầy dự trữ. Lá kép chân vịt có 5 lá chét, lá dài 7-12cm. Lá chét trên cùng hình trứng ngược hoặc hình mũi mác, dài 8-14cm, rộng 3-5cm, đầu lá thường nhọn đột ngột, mũi nhọn kéo 1,5-2cm, góc lá hình nêm.

Cụm hoa dài 25 cm, gấp 1,5-2 lần chiều dài của cuống lá. Hoa màu vàng lục nhạt, đường kính hoa nở 3-4mm.
Quả khi chín màu đỏ, thường có một chấm đen ở trên đỉnh quả. Quả 1 hạt hình thận, quả 2 hạt có hình cầu hơi dẹt dài 7-10mm rộng 4-6mm.

Sâm Ngọc Linh cực kỳ có giá trị và là loại sâm thuộc dòng dược liệu quý xuất hiện thứ 20 trên thế giới, nó chỉ sống ở độ cao từ 1,2km trở lên, được phát hiện vào năm 1973 trên núi Ngọc Linh (tỉnh Kon Tum).

Cây Cỏ Tranh

Rau Lang có tác dụng gì? Ăn nhiều có tác hại gì?Xem thêm

Cây cỏ tranh hay còn được gọi là cây bạch mao. Đây là loại cây sống lâu năm có thân rễ lan dài và sâu dưới đất. Lá cứng, gân nổi và mọc thẳng đứng, lá có mặt trên nhám, mặt dưới nhẵn, mép lá sắc, động vào có thể cứa đứt tay.

Hoa tự hình chuỳ, màu trắng sợi như bông, rất nhẹ nên ngoài nhân giống qua chồi rễ, cỏ tranh còn có khả năng phát tán rất xa nhờ gió. Ngoài ra rễ cỏ tranh còn được gọi là mao căn. tác dụng của rễ cây cỏ tranh.

Theo đông y, rễ cây cỏ tranh có vị ngọt, tính hàn. Có tác dụng trừ phục nhiệt (nhiệt ẩn tàng ở bên trong), tiêu ứ huyết, lợi tiểu tiện và tẩy độc cơ thể. Dùng chữa chứng nội nhiệt phiền khát, tiểu tiện khó khăn, đái ra máu, thổ huyết, máu cam…

Hoa cỏ tranh có vị ngọt, tính ấm, không độc; có tác dụng cầm máu, làm hết đau dùng chữa nôn ra máu, đổ máu mũi.

Tam Thất

Tam thất hay còn có tên nhân sâm tam thất, kim bất hoán. Tam thất là cây thảo sống nhiều năm, thân cao 30-50cm. Lá kép chân vịt, mọc vòng 3-4 cái một; cuống lá chung dài 3-6cm, mang 3-7 lá chét hình mác dài, mép khía răng, có lông cứng ở gân trên cả hai mặt; cuống lá chét dài 0,6-1,2cm.

Hoa tam thất thường ra vào khoảng tháng 5 đến tháng 7. Hoa có màu lục vàng nhạt với 5 đài tương ứng 5 cánh hoa và 5 nhụy. Quả thường có vào tháng 8 đến tháng 10, hình cầu dẹt, khi chín màu đỏ, hạt màu trắng có hình cầu.

Mật Ong Làm Lành Vết Thương Tốt Hơn Nhiều Loại Kháng SinhXem thêm

Cây tam thất được trồng nhiều từ lâu ở khu vực Hà Giang, Lào Cai, Cao Bằng tại các vùng núi cao từ 1,2km-1,5m. Người ta chọn hạt giống tốt ở những cây đã mọc 3-4 năm, gieo hạt tháng 10-11, tháng 2-3 cây mọc, nhưng phải chờ 1 năm sau, vào tháng 1-2 mới bứng cây con đi trồng chính thức.

Để thu hoạch được rễ củ có phẩm chất tốt phải mất khoảng thời gian từ 5 – 7 năm. Củ tam thất sau khi thu hoạch, rửa sạch bùn đất, cắt bỏ rễ con, phơi nắng cho héo rồi lăn và vò, làm từ 3-5 lần như vậy rồi phơi cho đến khô, cũng có khi chỉ cần sấy khô.

Cây Bông Mã Đề

Cây bông mã đề hay còn gọi là cây xa tiền, đây là loại cây thân thảo, cao từ 10-15cm, cây dễ trồng trong vườn nhà vì có thể sống ở nhiều vùng đất có khí hậy khác nhau. Thân cây mã đề ngắn, lá có hình trứng và được mọc từ gốc.

Mép lá có hình răng cưa, uốn lượn không đều theo nhiều hình dạng khác nhau. Mã đề có bông dài, mọc thẳng hướng lên trời, hoa lưỡng tính, có bốn đài xếp đều, cuống hoa gần như quy đồng ở gốc. Quả mã đề là dnagj quả nang, hình chóp thuôn dài, bên trong có chứa nhiều hạt nhỏ màu đen, bóng, đem ươm sẽ mọc thành cây mới.

Theo dân gian, mã đề thường có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu rất tốt, do đó ngoài việc ăn món canh mã đề trong các bữa ăn, không ít người còn dùng mã để để sắc nước uống nhằm lợi tiểu và loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể.

Các nhà khoa học cũng nghiên cứu và chứng minh, cây mã đề đặc biệt là phần lá tác dụng, tăng thải trừ urê, acid uric và muối trong thận khá hiệu quả. Cây bông mã đề trị đi tiểu ra máu, chữa sỏi đường tiết niệu. Trị ho, tiêu đờm, trị tiêu chảy. sốt xuất huyết, mụn nhọt.

Củ Mài

Củ mài hay còn gọi là hoài sơn, sơn dược. Cây mọc hoang ở khắp những vùng rừng núi nước ta. Trước đây, giữa các vụ thu hoạch nhân dân vẫn đi đào củ mài để ăn chống đói.

Nhiều nhất tại các tỉnh Hà Bắc, Lào Cai, Yên Bái, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.Hiện nay ta đã bắt đầu trồng củ mài để chế hoài sơn vì nếu chỉ trông vào cây mọc hoang thì công đi tìm đào rất cao.

Củ mài có thân cây nhẵn hơi có góc cạnh, ở kẽ lá có những củ con gọi là “thiên hoài” hay “dái củ mài”. Củ nào to và dài nhất thì được tầm 100cm, đường kính đạt từ 2 đến 10cm với nhiều rễ con.

Lá đơn, mọc đối hoặc có khi so le, đầu lá nhọn phía cuống hình tim. Phiến lá dài 8-10cm, rộng 6-8cm. Cuống dài 1,5-3,5cm. Hoa đực hoa cái khác gốc. Quả khô cổ ba cạnh và có dìa. Mùa hoa vào tháng 7-8. Mùa quả vào tháng 9-11.

Cây Vòi Voi

Cây vĩ trùng, đại vĩ đạo chính là tên gọi khác của Cây Vòi Voi. Cây có chiều cao khoảng 25-40cm, thân cây khỏe, thuộc loại thân cứng và có nhiều cành.

Vòi Voi có nhiều lông ráp ở thân và cành, lá cây có hình trái xoan mọc so le nhau. Hoa không có cuống, cũng mọc so le đều nhau có màu trắng hoặc màu tím. Quả cây vòi voi có 4 quả hạch con hình tháp.

Cây vòi voi được mọc ở những vùng đất trống bỏ hoang hoặc những nương cỏ bỏ hoang ở nhiều nơi. Có thể thu hoạch thân và lá quanh năm và đặc biệt là vào mùa thu.

Sử dụng cây vòi voi để chữa viêm và giảm đau trong điều trị bệnh rất tốt, kể cả những trường hợp phong thấp. Ngoài ra cây vòi voi còn có công dụng chữa bệnh mụn nhọt, viêm họng, mẫn ngứa, đau nhức đầu gối.

Cây Chó Đẻ

Cây chó đẻ hay còn có tên diệp hạ châu. Sinh sống trên các cánh đồng khô, ven đường, vùng đất bỏ hoang, bìa rừng; dưới độ cao 100–600 m. Cây thân thảo sống một năm (đôi khi lâu năm), mọc thẳng hay nằm bò, cao tới 80 cm; thân cây tạo nhiều nhánh ở gần gốc; các nhánh nằm sóng soài hay thẳng, có cánh, có lông cứng dọc theo một bên.

Lá xếp thành hai dãy khoảng 1,5 mm, cuống lá kèm rất ngắn; phiến lá mỏng như giấy, thuôn dài hay thuôn dài-trứng ngược hoặc gần như thẳng, đôi khi hơi cong hình lưỡi liềm, phần xa trục màu lục xám hoặc nhợt nhạt, hoặc đôi khi nhuốm màu ánh đỏ, phần gần trục màu lục tươi hay sẫm.

Hoa đực mọc thành chùm 2-4 hoa dọc theo phần ngoại biên của các cành nhỏ, kích thước 0,3-0,6 x 0,2-0,4 mm, màu trắng hơi vàng. Hoa cái dọc theo phần giữa và phần dưới của cành nhỏ, 1 hoa; cuống hoa khoảng 0,5 mm. Cuống hoa khoảng 0,5 mm, hình trứng tới hình trứng-mũi mác, gần bằng nhau, khoảng 1 mm.

Quả nang hình cầu, đường kính 2-2,5 mm, với các vết nổi hơi đỏ, nốt sần có vảy Ra hoa trong khoảng tháng 4-6, kết quả tháng 7-11.

Cây Sài Đất

Sài đất còn có tên gọi là húng trám, ngổ núi, cúc nháp, cúc giáp, hoa múc… thuộc họ cúc. Cây mọc hoang và được trồng làm thuốc. Sài đất là loại cỏ lan bò, thân mọc tới đâu rễ mọc tới đó. Thân màu xanh có lông trắng, cứng, nhỏ.

Lá gần như không cuống, mọc đối, hình bầu dục thon dài 2 đầu nhọn, có lông nhỏ cứng ở cả hai mặt. Cánh hoa cây sài đất có màu vàng tươi. Cây mọc hoang ở nhiều tỉnh trong cả nước.

Theo Đông y, sài đất vị ngọt, hơi chua, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, cầm ho, mát máu; thường được dùng chữa cảm mạo, sốt, viêm họng, viêm phế quản phổi, ho gà, tăng huyết áp, trĩ rò, phòng sởi, mụn nhọt.

Theo kinh nghiệm trong nhân dân và một số bệnh viện ở nước ta, sài đất có tác dụng chữa mụn nhọt, chốc, lở ngứa, đau mắt, viêm bàng quang, viêm tuyến vú, rôm sảy, giảm đau… Ngoài ra sài đất còn chữa cảm sốt, uống phòng sởi biến chứng.

Cây Ráy Gai

Ráy gai có rất nhiều tên gọi khác nữa, như: rau mác gai, rau chân vịt, củ chóc gai, sơn thục gai, khoai sọ gai, cây cừa, k’lạng đờn.

Ở Việt Nam, chỉ có một loài là Ráy Gai, phân phố rải rác khắp các địa phương ở vùng đồng bằng, trung du và núi thấp. Cây sinh trưởng, phát triển gần như quanh năm, ra hoa quả nhiều và có khả năng đẻ nhánh khỏe. Khi quả chín rụng, phát tán nhờ nước. Người ta còn trồng ráy gai dọc xung quanh bờ ao để hạn chế sạt lở, và tạo nơi trú ngụ cho cá.

Ráy gai chỉ cao tầm 40 – 70 cm, thân rễ nằm ngang chia nhiều đốt. Lá ráy gai có mép nguyên, lá non hình mũi tên, lá già xẻ lông chim, các thùy hình mác, đầu nhọn, mắt dưới có gai ở gân giữa; cuống lá mập, dài hơn phiến lá, phủ dầy gai, gốc có bẹ.

Cụm hoa là mọt bông mo, có cuống dài hơn hoặc bằng mo, có gai; mo mở ở phần gốc và xoắn lại ở phần trên, trục hoa hình trụ ngắn, mang toàn hoa toàn lưỡng tính; bao hoa có 4-6 thùy, nhị 4-6,chỉ nhị ngắn; bầu hình trứng. Quả mọng, có gai ngắn ở đỉnh. Mùa hoa quả: tháng 3-4.

Có thể bạn cần: Tác dụng của cây Khổ Sâm

Trên đây là những loại cây dược liệu quý hiếm và có giá trị nhất tại Việt Nam mà Cổng Thông Tin Thương Hiệu Vùng Miền muốn giới thiệu đến quý bạn đọc. Hy vọng với những kiến thức này sẽ giúp ích được cho quý bạn đọc một cái nhìn mới về cây thuốc dược liệu ở nước ta.

Cổng Thông Tin Thương Hiệu Vùng Miền

Cung cấp thông tin chính xác, tích cực cho người dân về nông nghiệp, nông sản Việt Nam. Cập nhật tin tức mới nhất về tình hình sản xuất nông nghiệp; hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chia sẻ, phổ biến mô hình làm giàu hiệu quả và bền vững. Chia sẻ các kiến thức xã hội trong nhiều lĩnh vực khác như Giáo dục, du lịch,…