Ruồi Trâu Ký Sinh: Sự Nguy Hiểm Và Cách Xử Lý

Ruồi trâu ký sinh không thể hoàn thành chu kỳ sống của mình nếu không gắn kết với một động vật có vú. Loài ruồi duy nhất ký sinh trên con người là Dermatobia Hominis. Giống như nhiều loài ruồi trâu khác, ấu trùng Dermatobia ký sinh phát triển bên trong da. Tuy nhiên, cũng có nhiều loài khác phát triển trong ruột của vật chủ. Cùng theo dõi bài viết này để thấy được sự nguy hiểm của loài ký sinh trùng ruồi trâu này và cách xử lý chúng nhé!.

Tìm hiểu về loài ruồi trâu ký sinh

Ruồi trâu ký sinh (Haematobia irritans) là một loài côn trùng nhỏ thuộc họ Muscidae. Chúng là loài ruồi gần gũi với gia súc và thường xuất hiện trong môi trường nông nghiệp và đô thị. Mặc dù nhìn chung chúng có vẻ nhỏ bé và vô hại, nhưng nó có thể gây ra không ít phiền toái và nguy hiểm cho con người và động vật chủ.

• Tên thông dụng: Botfly hoặc Bot Fly.
• Tên khoa học: Họ Oestridae. Còn được gọi là: Ruồi giòi, ruồi trâu, ruồi gót chân.
• Kích thước: Từ 12 đến 19 mm (ruồi trâu Dermatobia hominis)
• Chế độ ăn: Ấu trùng cần thịt của vật chủ để sống. Con trưởng thành không ăn.
• Tuổi thọ: Từ 20 đến 60 ngày sau khi nở (ruồi trâu Dermatobia hominis)
• Giới: Động vật.
• Ngành: Chân khớp.
• Lớp: Côn trùng.
• Bộ: Ruồi.
• Họ: Oestridae.
• Tình trạng bảo tồn: Chưa được đánh giá.
• Sự thật thú vị: Ấu trùng của ruồi trâu có thể ăn được và có vị như sữa.

Đặc điểm của ruồi trâu ký sinh

Ruồi trâu ký sinh có cơ thể nhỏ gọn. Chúng có màu nâu hoặc xám, với đôi cánh trong suốt và sọc ngang đen ở trên lưng. Một đặc điểm nổi bật của chúng là chân sau dài hơn chân trước, giúp chúng nhảy xa khi bị đe dọa. Đôi cánh của ruồi trâu ký sinh cũng có khả năng di chuyển nhanh chóng và linh hoạt, giúp chúng dễ dàng bay qua và tìm kiếm thức ăn.

Môi trường sống

Ruồi trâu thường xuất hiện trong các môi trường có sự hiện diện của gia súc, như chuồng trâu, gia đình nuôi thú, hoặc các vùng đất có phân bón hữu cơ. Chúng tìm kiếm thức ăn từ phân và chất thải hữu cơ khác. Ngoài ra, nó cũng có thể sống trong các vùng đất ẩm ướt hoặc dưới lớp rơm. Chúng thích nghi với môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao. Ruồi trâu chủ yếu ký sinh trên người, sống ở Trung và Nam Mỹ. Các loài khác của chúng được tìm thấy trên toàn thế giới.

Cách nhận biết Ruồi trâu

Bệnh Ecoli Trên Gà - Những Điều Bà Con Cần BiếtXem thêm

Ruồi trâu có thân hình đầy lông và sọc, nhìn giống như một loài lai giữa ong và ruồi nhà. Một số người so sánh ruồi trâu với một con robot bay nhỏ vì những sợi lông phản xạ tạo nên bề ngoài kim loại.

Ruồi trâu ký sinh trên da người Dermatobia có các dải màu vàng đen, trong khi các loài khác có màu sắc đa dạng. Ruồi trâu ký sinh người có kích thước khoảng 12-19mm, với lông và gai trên cơ thể. Con trưởng thành không có phần miệng cắn và không ăn.

Ở một số loài, trứng có thể được xác định một cách dễ dàng. Ví dụ, ruồi trâu ký sinh trên ngựa đẻ ra những quả trứng giống như những hạt nhỏ màu vàng trên lớp lông của ngựa.

Ruồi trâu được biết đến nhiều nhất qua giai đoạn ấu trùng (hay còn được gọi là giòi). Ấu trùng phát triển dưới bề mặt da, nhưng lại tạo ra một lỗ nhỏ để thở. Ấu trùng gây kích ứng da, tạo ra sưng tấy hoặc “khối u”. Ấu trùng Dermatobia có gai, làm cho vết thương bị kích ứng nặng hơn.

Phân bổ của loài ruồi trâu ký sinh trên người

Ruồi trâu ký sinh trên người, chủ yếu sống ở Mexico, Trung Mỹ và Nam Mỹ. Những người sinh sống ở các khu vực khác thường bị lây nhiễm khi đi du lịch. Các loài ruồi trâu khác có mặt toàn cầu, chủ yếu trong các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới ấm áp. Chúng gây hại cho cả thú cưng, vật nuôi và động vật hoang dã.

Chu kỳ phát triển

Ruồi trâu ký sinh có một chu kỳ phát triển đầy thú vị. Chúng bắt đầu từ trứng, sau đó phát triển thành ấu trùng, nhộng và cuối cùng là thành ruồi. Thời gian mỗi giai đoạn phát triển phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhiệt độ và môi trường sống. Thường mất khoảng 7-10 ngày để trứng nở thành ấu trùng. Ấu trùng sau đó tiếp tục phát triển trong phân và chất thải hữu cơ, trước khi trở thành nhộng. Thời gian phát triển từ nhộng đến thành ruồi có thể kéo dài từ 10-14 ngày.

Chu kỳ sống của ruồi trâu ký sinh luôn liên quan đến vật chủ là động vật có vú. Ruồi trưởng thành sau khi giao phối sẽ cho ra đời khoảng 300 quả trứng.

Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Bệnh Dịch Tả NganXem thêm

Ruồi trâu có thể đẻ trứng trực tiếp lên vật chủ; tuy nhiên, do một số loài động vật chủ nhận biết được sự hiện diện của ruồi, ruồi trâu đã phát triển khả năng sử dụng các loài côn trùng khác như muỗi, ruồi nhà và ve để gián tiếp lây nhiễm.

Nếu một côn trùng trung gian “giúp đỡ” ruồi trâu vận chuyển trứng, con cái sẽ gắn chặt trứng của mình dưới cánh của muỗi hoặc ruồi. Khi muỗi hoặc ruồi hạ cánh lên một vật chủ có huyết nhiệt, sự tăng nhiệt độ sẽ kích thích trứng rơi xuống và đào lỗ vào da.

Trứng sau đó sẽ nở thành ấu trùng, phát triển một ống thở qua da để trao đổi oxy và carbon dioxide (CO2). Ấu trùng, hay còn gọi là giòi, sẽ phát triển, lột xác và cuối cùng rơi từ vật chủ xuống đất để tạo thành nhộng và sau đó lột xác thành ruồi trưởng thành.

Một số loài ruồi không phát triển trên da mà phát triển trong ruột khi vật chủ ăn chúng. Điều này thường xảy ra ở những loài động vật thường liếm mình hoặc chà mũi vào các bộ phận cơ thể khác.

Sau một khoảng thời gian từ vài tháng đến một năm, giòi sẽ theo phân thoát ra ngoài và hoàn thành quá trình trưởng thành của mình.

Trong hầu hết các trường hợp, ruồi trâu không gây tử vong cho vật chủ của chúng. Tuy nhiên, đôi khi sự kích thích do ấu trùng gây ra có thể dẫn tới việc hình thành loét da, từ đó có thể dẫn đến nhiễm trùng và tử vong.

Sự gây hại của ruồi trâu ký sinh

Ruồi trâu ký sinh không chỉ gây phiền toái về mặt thẩm mỹ mà còn có thể là nguồn lây nhiễm vi khuẩn và các bệnh truyền nhiễm khác. Chúng có khả năng mang các vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, E. coli và Staphylococcus. Khi ruồi trâu ký sinh đậu lên thực phẩm hoặc bề mặt khác, chúng có thể lây nhiễm vi khuẩn vào thức ăn và gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Ngoài ra, ruồi trâu ký sinh cũng có thể gây kích ứng da và các vết thương do cắn.

Dưới đây là một số cách mà chúng gây hại:

• Gây tổn thương cho động vật: Ruồi trâu cắn vào da của động vật để hút máu, gây ra vết thương và sự khó chịu cho động vật. Điều này có thể dẫn đến suy giảm tình dục, giảm sức khỏe và giảm năng suất của động vật.
• Truyền bệnh: Chúng có thể truyền các loại vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây bệnh cho động vật. Một số bệnh tiêu biểu mà chúng có thể truyền bệnh bao gồm bệnh ánh sáng, bệnh lở mồm long móng và nhiều loại bệnh do vi khuẩn khác.
• Gây phiền toái cho con người: Ruồi trâu ký sinh cũng có thể cắn người, gây ra sự khó chịu và đôi khi là các vấn đề sức khỏe. Ngoài ra, chúng cũng là một nguồn gây phiền toái cho con người khi chúng bay vào nhà ở và các khu vực sinh hoạt của con người.
• Gây hại cho nông nghiệp: Ruồi trâu cũng gây hại cho nông nghiệp bằng cách giảm chất lượng sữa và thịt từ gia súc.

Cách loại bỏ ấu trùng ruồi trâu ký sinh trên người

Sự phá hoại do ấu trùng ruồi trâu gây ra được gọi là nhiễm Myiasis. Có một số phương pháp được sử dụng để loại bỏ ấu trùng. Phương pháp được ưu tiên là sử dụng thuốc gây tê tại chỗ, mở rộng vết thương và sử dụng kẹp để loại bỏ ấu trùng.

Các phương pháp khác bao gồm:

• Sử dụng ống tiêm để hút ấu trùng ra khỏi da bằng cách chiết xuất nọc độc từ một bộ sơ cứu.
• Uống một liều Avermectin chống ký sinh trùng, dẫn đến sự xuất hiện tự phát của ấu trùng.
• Làm tràn lỗ với i-ốt, làm cho ấu trùng bò ra khỏi lỗ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc loại bỏ nó.
• Sử dụng nhựa cây Matatalo để giết chết ấu trùng, nhưng không loại bỏ nó.
• Niêm phong lỗ thở bằng thạch bôi trơn, keo trắng trộn với thuốc trừ sâu để giết chết ấu trùng. Xác của chúng sau đó được lấy ra bằng kẹp hoặc nhíp.
• Dùng băng dính để bịt lỗ thở, kéo ấu trùng ra khi nó bị dính vào băng dính.
• Ép lực mạnh vào khối u từ đáy để đẩy ấu trùng qua khe hở.
• Giết chết ấu trùng trước khi loại bỏ, ép chúng ra, hoặc kéo chúng ra bằng băng không được khuyến khích vì việc phá vỡ cơ thể ấu trùng có thể gây sốc phản vệ, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Làm thế nào để tránh bị nhiễm ruồi trâu và cách khắc phục sự gây hại

Cách dễ nhất để tránh bị nhiễm ruồi trâu là không đến nơi chúng sống. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng thực tế. Chiến thuật tốt nhất tiếp theo là sử dụng thuốc chống côn trùng để ngăn ruồi, cũng như muỗi, ong bắp cày và bọ ve có thể mang trứng ruồi. Đội mũ và quần áo tay dài giúp giảm thiểu côn trùng tiếp xúc với da.

Để giảm thiểu sự gây hại của ruồi trâu ký sinh, có một số biện pháp phòng ngừa và kiểm soát mà chúng ta có thể áp dụng:

• Giữ vệ sinh khu vực nuôi gia súc sạch sẽ và không để chất thải chồng chất. Điều này giúp giảm khả năng ruồi trâu ký sinh tìm được nguồn thức ăn.
• Sử dụng màn che hoặc lưới cản ruồi trên cửa và cửa sổ để ngăn ruồi trào vào nhà và gây phiền toái.
• Sử dụng bình xịt hoá chất diệt ruồi hoặc dụ ruồi vào các bẫy ruồi để giảm số lượng ruồi trâu ký sinh trong môi trường sống.
• Đảm bảo rác thải được xử lý đúng cách và không để chúng dễ dàng tiếp cận cho ruồi.

Ruồi trâu ký sinh là một loài côn trùng gây phiền toái và có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và động vật chủ. Hiểu rõ về đặc điểm, sinh cảnh sống và cách khắc phục sự gây hại của chúng là điều cần thiết để bảo vệ môi trường sống và sức khỏe của chúng ta. Đồng thời, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát.

Cổng Thông Tin Thương Hiệu Vùng Miền đã chia sẻ những thông tin cần thiết về ruồi trâu ký sinh trên người, từ ấu trùng, vòng đời, mức độ nguy hiểm và phương pháp loại bỏ loài côn trùng này. Rất hy vọng bài viết đã mang lại ích lợi cho bạn!

Cổng Thông Tin Thương Hiệu Vùng Miền

Cung cấp thông tin chính xác, tích cực cho người dân về nông nghiệp, nông sản Việt Nam. Cập nhật tin tức mới nhất về tình hình sản xuất nông nghiệp; hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chia sẻ, phổ biến mô hình làm giàu hiệu quả và bền vững. Chia sẻ các kiến thức xã hội trong nhiều lĩnh vực khác như Giáo dục, du lịch,…